آیت الله علیرضا اعرافی روز دوشنبه در دیدار “گریگوری ماتروساف” کشیش کلیسای ارتدوکس روسیه و رئیس شورای ارتباط این کلیسا با جهان اسلام ضمن خیرمقدم به وی ابراز امیداوری کرد تا این سفر سرآغازی مبارک در تقویت روابط دینی میان حوزه علمیه و کلیسای ارتدوکس و کشورهای ایران و روسیه باشد.
وی در ادامه با بیان این که روابط خوب و استراتژیک ایران و روسیه می‌تواند بستری برای تقویت روابط حوزه قم و کلیسای ارتدوکس باشد، اظهار داشت: شهر مقدس قم در سطح ایران، منطقه، جهان اسلام و عرصه بین الملل از جایگاه خاص و ویژه‌ای برخوردار است. قم مهمترین و یگانه قطب بسیار بزرگ علمی و معرفتی تاثیرگذار بر جهان تشیع است.
اعرافی قم را یکی از معدود قطب ای تأثیرگذار بر جهان اسلام دانست و با بیان اینکه به دلیل تولیدات بالای علمی این شهر یکی از محوری ترین مناطق مبانی علمی و فلسفی جهان اسلام است، اظهار داشت: هم اکنون در حوزه علمیه قم حدود پنج هزار کلاس درس در حال برگزاری بوده و بیش از ۱۰۰ هزار نفر از ایران و جهان در این شهر در حال تحصیل هستند.
وی جامعة المصطفی را یکی از بزرگترین مجموعه های حوزوی شهر مقدس قم دانست و ابراز داشت: بیش از ۲۰۰ رشته در علوم الهی و اسلامی ناظر به رشته ها و گرایش های گوناگون در مراکز علمی حوزه علمیه قم ارائه می‌شود.
اعرافی با بیان این که بیش از ۱۰ هزار محقق، استاد و پژوهشگر در مراکز علمی قم فعال هستند، اذعان داشت: در کنار تدوین سالانه هزاران کتاب و مقاله، بیش از ۲۰۰ مجله در حوزه علوم انسانی با نگاه اسلامی در شهر قم تدوین و چاپ می‌شود.
وی در ادامه تبیین امتیازات ویژه حوزه علمیه قم، رویکرد عقلی و فلسفی را نقطه تمایز حوزه قم با نهادهای علمی جهان اسلام دانست و با بیان این که ده‌ها استاد بزرگ در قلمرو علوم عقلی و فلسفی نقش آفرینی می کنند، ابراز داشت: در شهر مقدس قم مطالعات بین الادیان و رشته ها و تحقیقات گسترده ای در میان ادیان به ویژه اسلام و مسیحیت با نگاه سنجیده عاقلانه و فلسفی مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
عضو شورای عالی حوزه های علمیه با بیان این که دروازه قم به روی گفت‌وگوهای بین الادیانی گشوده است، اظهار داشت حوزه علمیه قم و نهادهای حوزوی از جمله جامعة المصطفی افزون بر پرداختن به رشته ها و حوزه های مطالعاتی سنتی، به قلمروهای جدیدی در علوم اسلامی و علوم انسانی پرداخته و دایره جدید را ترسیم نموده است.
وی با بیان که ۶۰ سال قبل پایه انقلاب اسلامی و تئوری نظام اسلامی در این شهر طراحی شده است، اظهار داشت: قم ضمن این که یک نهاد مستقل است، پشتیبان گفتمان انقلاب اسلامی و نظام اسلامی در حوزه های دانشی و معرفی و تامین نیروی انسانی است و همواره در کنار ملت ایران این نقش مهم را در خدمت به ملت و امت اسلامی دنبال می کند.
آیت الله اعرافی در بخش دیگری از سخنان خود در تبیین مشترکات فراوان اسلام و مسیحیت با بیان این که پیروان دو دین توحیدی بیش از نیمی از جمعیت جهان را به خود اختصاص داده اند، اظهار داشت: این دو دین بزرگی تاریخی نقش بزرگی در تاریخ بشر و شکل گیری تمدن ها و تحولات تاریخی بشریت داشته اند.
وی با اشاره به این که کلیسای ارتدوکس برای حوزه قم از جایکاه ویژه و ممتازی برخودار است و از فرصت موجود باید برای تقویت روابط علمی و فرهنگی میان حوزه و ارتدوکس قدم های جدی تری برداریم، اظهار داشت: طیفی که در مواضع آنها در مقابل تمدن غربی شکل گرفته در مسیحیت و ادیان مختلف وجود داشته است.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: گروهی از متدینان به ادیان الهی در برای تطوراتی که در تمدن غربی شکل گرفت حالت منفعل پیدا کرده بسیاری از اصول خود را از دست داده ذوب در رویکردهای تمدن مادی غرب شدند؛ حالت ذوب شدگی و هضم شدگی و انفعال در برای تطورات غربی در میان گروه هایی از روشنفکران جهان اسلامی آنها را وادار به تحریف منطبق با اندیشه های مادی غرب شود.
وی با بیان این که عقب نشینی های بسیار خطرناکی در برابر افکار جدید مادی و غربی انجام شده است، اظهار داشت: گروه هایی از این ها تسلیم نظام سلطه غربی شدند و در مسائلی از قبیل مسائل خانوادگی عقب نشینی نمودند تا جایی که همجنس گرایی که مذموم بودن آن مورد اتفاق تمام ادیان توحیدی است را به رسمیت شناختند.
مدیر حوزه های علمیه با بیان این که در کنار انفعال و ذوب شدگی در غرب مادی شاهد جریان افراط گرایی دینی درجهان هستیم، اظهار داشت: افراط گرایی دین را از زاویه دید متحجرانه و محدود تفسیر می کند و برای پاسخ گویی به نیازهای جدید و نو به اجتهاد و رعایت قواعد زمان و مکان توجه نمی کند.
وی تصریح کرد: فارغ از نگاه‌های افراطی و تفریطی باید مسیر پای فشاری بر اصول اساسی ادیان و اعتماد بر اجتهاد مبتنی بر نگاه عقلانی منضبط را در پیش گیریم و قم و انقلاب اسلامی به این راه که زمینه ساز تعامل اسلام و ادیان است اصرار دارد.
وی گزارشی از سفر خود به سرزمین اروپا و دیدار با پاپ ارائه و با بیان این که در آن گفت و گو به ۱۲ مسئله از مسائل مهم معرفتی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بشر معاصر که مورد وفاق اسلام و مسیحیت است، تاکید شد، خاطرشان ساخت: در برخی از محورهای مطرح شده وجوه مشترک حوزه و کلیسای ارتدوکس مشترک و بسیار قوی تر است.
وی ضمن تقدیر از رویکردهای ارزشمند کلیسای ارتدوکس در مواجهه با جنایت های رژیم صهیونیستی با تأکید بر این که جهان مستضعفان و جامعه اسلام انتظار دارد تا همبستگی و مواضع قوی در برابر رژیم صهیونیستی برجسته تر و نمایان تر شود، خاطرنشان کرد: حوزه علمیه قم از تقویت گفت و گوها با کلیسای ارتدوکس حمایت و بر این موضوع تأکید می کند که اساس گفت‌وگوها باید در مراکز پایه و بنیادین دو طرف دنبال شود.
وی در بخش پایانی سخنان خود به سفرهایش به مسکو و قازان و سن پترزبورگ روسیه اشاره و بر اهمیت پیگیری گفتمان های دینی در سطوح مختلف تصریح نمود.
گفت و گوهای تمدنی میان اندیشمندان ایران و روسیه برگزار شود
گریگوری ماتروساف، کشیش کلیسای ارتدوکس روسیه و رئیس شورای ارتباط این کلیسا با جهان اسلام نیز در این دیدار ، ضمن ابراز خرسندی از حضور در ایران و دیدار با علما و اندیشمندان جهان اسلام در شهر مقدس قم، گزارش کوتاهی از این سفر ارائه نمود و ابراز داشت: با توجه به تجربه سفرهایم به کشورها و سرزمین های اسلامی داشتم، جایگاه ایران را بسیار والا توصیف و بر اهمیت تقویت روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران و روسیه تاکید نمود.
وی ایجاد گفت و گوهای تمدنی میان اندیشمندان ایران و روسیه را بسیار مهم ارزیابی نمود و با بیان این که در این ۲۵ سال بالغ بر ۱۵ نشست هم اندیشی میان کلیسای روسیه و حوزه های دینی ایران برگزار شده است، خاطرنشان کرد: در سال های اخیر دشمنان خدا و شیاطین فعالیت های خود را علیه ادیان ابراهیمی بدون هیچ مانعی و به صورت آشکارا دنبال می کنند؛ بر تمام پیروان ادیان توحیدی لازم است تا در مقابل توطئه های شیطانی در کنار هم متحد شوند.
گریگوری ماتروساف ایران و روسیه را پرچمداران مبارزه با شیاطین در عصر جدید دانست و با بیان این که در کنار اهمیت برپایی کمیته‌های مشترک، رویکردهای هم اندیشی ادیان توحیدی را باید در ساحت های مختلف زیست انسانی اعم از عرصه‌های علمی، دانشی و فرهنگی دنبال نماییم.
وی بر لزوم توسعه زمینه های علمی و معارفی میان کلیسای روسیه و حوزه های علمیه تصریح نمود و ابراز داشت: امیدواریم دیدار با علمای جهان اسلام، سهمی در ایجاد و تقویت روابط دوستانه ادیان توحیدی برای مقابله با توطئه‌ها و دسیسه‌های شیطانی ایفا نماید.
کشیش کلیسای ارتدوکس روسیه در بخش دیگری از سخنان خود، سخنان آیت الله اعرافی و تأکید وی بر توسعه روابط و گسترش همکاری ها را بسیار مهم و ارزشمند توصیف نمود و اظهار داشت: امیدواریم بتوانیم عمیق‌تر از پیش در مسیر توسعه گفتمان‌های دینی میان حوزه علمیه و کلیسای ارتدوکس قدم‌های مستحکمی برداریم.