انجمن اسلامی چین، که در زبان انگلیسی با عنوان China Islamic Association شناخته می‌شود، یک سازمان مذهبی میهن‌پرستانه است که نماینده مسلمانان از تمام گروه‌های قومی در چین می‌باشد. مقر اصلی این انجمن در پکن واقع است.
این انجمن نخستین سازمان ملی اسلامی متحد در تاریخ چین به شمار می‌رود و تأسیس آن نماد تحقق وحدت بزرگ مسلمانان از تمام گروه‌های قومی در چین است. انجمن اسلامی چین به‌عنوان پلی ارتباطی میان حزب و دولت و مسلمانان از تمامی گروه‌های قومی عمل می‌کند.
انجمن اسلامی چین، که زیر نظر سازمان امور ادیان این کشور فعالیت می‌کند، در کنار انجمن‌های بودائیان، تائویست‌ها، پیروان کنفوسیوس و جبهه میهن‌پرستان مسیحی، یکی از تشکل‌های رسمی و قانونی دینی و مذهبی چین است. این انجمن سیاست‌های دینی و مذهبی حزب کمونیست و دولت چین را در میان مسلمانان به اجرا می‌گذارد و به عنوان کانال رسمی ارتباط میان مسلمانان و دولت و ارگان‌های دولتی عمل می‌کند. همچنین، این انجمن به دفاع از حقوق پیروان ادیان و مذاهب مختلف می‌پردازد.
تاریخچه و تأسیس انجمن اسلامی چین
پس از فروپاشی امپراتوری چین در سال 1911 میلادی و آغاز دوران معاصر و مدرن چین، تحولات اجتماعی و فرهنگی در جامعه مسلمانان نیز تأثیرگذار بود. مسلمانان چین از محله‌های قدیمی خود نقل مکان کرده و در مناطق مختلف پراکنده شدند. در این دوره، اندیشمندان و رهبران سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مسلمانان به فکر تأسیس سازمان‌ها و انجمن‌هایی برای حفظ هویت فرهنگی و تبلیغ اسلام افتادند. در این راستا، تشکل‌های اسلامی عمدتاً در زمینه‌های آموزشی، امدادی، خیریه‌ای و رسانه‌ای فعالیت می‌کردند. از جمله این تشکل‌ها می‌توان به «جامعه مطالعات اسلامی چین» به رهبری امام خادچنگ (Ha De Cheng) در شانگهای و «جامعه فرهنگ اسلامی چین» به رهبری آقای بَی‌شو وی (Bai Shou Yi) در منطقه گویی‌لین اشاره کرد. همچنین، مدرسه عمومی اسلامی چنگ‌دا (Cheng Da) که توسط امام ماسونگ‌تینگ (Ma Song Ting) در پکن تأسیس شد، از دیگر مؤسسات اسلامی آن دوره بود.
پس از تأسیس جمهوری خلق چین در سال 1949 و اعلام سیاست آزادی فعالیت‌های مذهبی، مسلمانان چین این سیاست را به‌گرمی پذیرفتند و همزمان تلاش‌ها برای ایجاد یک تشکل سراسری آغاز شد. در تاریخ سوم مه 1953، با موافقت حزب کمونیست و دولت چین و تلاش‌های شخصیت‌های اسلامی همچون برهان شهیدی، یانگ جینگ‌رن (Yang Jin Ren)، داپو شینگ (Da Pusheng)، ما جیان (Ma Jian) و پانگ شی‌چیان (Pang Shiqian)، انجمن اسلامی سراسری چین به عنوان نخستین سازمان اسلامی فراگیر در تاریخ این کشور تأسیس شد.
اهداف انجمن اسلامی چین
این انجمن به‌عنوان پل ارتباطی بین حزب کمونیست، دولت چین و جامعه مسلمانان، فعالیت خود را با اهداف زیر آغاز کرد:
– ایجاد اتحاد و رهبری مسلمانان از تمام گروه‌های قومی در کشور برای حمایت از رهبری حزب کمونیست چین و سیستم سوسیالیستی.
– پیروی از قوانین ملی و پای‌بندی به اصل استقلال و خودمدیریتی.
– پای‌بندی به جهت چینی‌سازی اسلام و اتخاذ مسیر انطباق اسلام با جامعه سوسیالیستی.
– ترویج ایدئولوژی اسلامی که محبت به کشور و دین را در پی داشته باشد و گام نهادن در راه صلح و سعادت دو جهان (دنیا و آخرت).
– عمل به ارزش‌های اصلی سوسیالیستی، حفاظت از حقوق و منافع جامعه اسلامی.
– ترویج توسعه سالم آموزش و پرورش اسلامی در چین، کمک به توسعه اقتصادی و اجتماعی، حفظ هماهنگی مذهبی، وحدت قومی، ثبات اجتماعی، اتحاد مجدد سرزمین مادری و صلح جهانی.
– کمک به تحقق رؤیای چینی در راستای جوان‌سازی بزرگ ملت چین.
عالی‌ترین نهاد تصمیم‌گیری در انجمن اسلامی چین
بالاترین مرجع تصمیم‌گیری در انجمن اسلامی چین، شورای نمایندگان ملی مسلمانان چین است که هر پنج سال یک‌بار با حضور نمایندگان انجمن‌های اسلامی از مناطق مختلف چین تشکیل می‌شود. این شورا در خصوص نحوه تشکیل شورا و تعداد نمایندگان آن تصمیم‌گیری می‌کند. همچنین، انجمن اسلامی دارای یک کمیته دائمی است که اعضای آن از سوی شورای نمایندگان ملی انتخاب می‌شوند و وظیفه اجرای مصوبات و دستورالعمل‌های شورا را بر عهده دارند.
رؤسای پیشین انجمن اسلامی چین عبارتند از: برهان شهیدی، محمد علی جانگ‌جیه، الیاس شن‌شیاسی، صالح ان‌شووی و رئیس فعلی، امام هلال‌الدین.
