علیرضا میرجلیلی وابسته فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در برزیل درباره راهکارهایی برای حفظ و تقویت هویت ایرانی و اسلامی در میان ایرانیان خارج از کشور به ویژه در نسل‌های جدید، توضیح داد: در مدت زمان ماموریت ام، با ایرانیان مقیم برزیل ارتباط خوبی برقرار کرده ام و درباره پیشنهادات، دغدغه و مشکلات ایشان، نکات متعددی کسب کرده ام. بر این اساس، یکی از مهم ترین موضوعات در رابطه با حفظ هویت ایرانی- اسلامی، آموزش زبان و ادبیات فارسی است.
وی ادامه داد: زبان فارسی کلید اصلی هویت ایرانی است. برگزاری جشن‌های ملی و مذهبی مثل نوروز، یلدا، عاشورا و نیمه‌شعبان، تقویت مراکز فرهنگی و خانه های فرهنگ ایران، تشکیل اتحادیه‌ها و انجمن‌های علمی، هنری و کارآفرینی میان جوانان ایرانی می‌تواند حس تعلق ایجاد کند. همچنین ایجاد گروه‌های خانوادگی برای آشنایی کودکان با فرهنگ ایرانی، آموزش، گسترش و احترام به ریشه های مشترک فرهنگی ایران هم می تواند در این مسیر، کارساز باشد.
میرجلیلی درباره سازوکارهایی که برای انتقال میراث فرهنگی و زبانی به طور مؤثر در بین ایرانیان خارج از کشور وجود دارد، گفت: ایجاد مدارس، کلاس‌های مجازی و کارگاه‌های زبان فارسی با روش‌های جذاب، داستان‌گویی، بازی و تولید محتوای چندرسانه‌ای برای کودکان و نوجوانان، راه‌اندازی خانه‌های فرهنگ یا انجمن‌های ایرانی در کشورهای مختلف که محل تجمع ایرانیان برای برگزاری برنامه‌های هنری، جشن‌ها و نشست‌های فرهنگی باشد، پیشنهاد می شود. تولید محتوا به زبان فارسی و حتی دو زبانه شامل فیلم کوتاه، پادکست، موسیقی و انیمیشن برای جوانان و نوجوانان. تقویت خانواده به‌عنوان حلقه اصلی انتقال فرهنگ هم توسط فرهیختگان ایرانی ساکن برزیل توصیه شده است.
وی ادامه داد: تشویق والدین به استفاده از زبان فارسی در خانه، برگزاری نمایشگاه‌های صنایع دستی، موسیقی سنتی، تئاتر و سینما به‌عنوان ابزار جذاب برای انتقال میراث فرهنگی، استفاده از فناوری‌های نوین، از دیگر موضوعاتی است که نیاز است توسط دیاسپورای ایرانی انجام شود. همچنین ساخت اپلیکیشن و کارتون به زبان فارسی به ویژه در مورد شخصیت‌های برجسته ایرانی، انجام نشست‌های فرهنگی، ارسال مطالب، چاپ و انتشار مجله فرهنگی جهت انعکاس اخبار فرهنگی مشترک بین دو کشور و ارسال به لیست انتشار سفارت و هم نکاتی بود که من در گفت‌وگو با ایرانیان مقیم برزیل، احصا کرده‌ام.
رایزن فرهنگی ایران در برزیل درباره چگونگی بهره مندی از ظرفیت‌های علمی، تخصصی و اقتصادی ایرانیان خارج از کشور در راستای پیشرفت و توسعه کشور گفت: ایجاد نهادها و سامانه‌های شفاف که ایرانیان خارج از کشور بتوانند بدون دغدغه امنیتی، حقوقی یا اداری با کشور ارتباط برقرار کنند و ایده‌ها و سرمایه‌های خود را به اشتراک بگذارند، راه‌اندازی پایگاه داده‌ای جامع از دانشمندان، پژوهشگران، کارآفرینان و متخصصان ایرانی مقیم خارج برای شناسایی دقیق ظرفیت‌ها و ایجاد شبکه ارتباطی میان آنان و نهادهای داخلی، ایجاد شوراها و شبکه‌های مشورتی، استفاده از ایرانیان نخبه به عنوان پل ارتباطی علمی–اقتصادی میان ایران و جهان، راه‌اندازی صندوقی ویژه برای سرمایه‌گذاری مشترک در طرح‌های زیرساختی، صنعتی و فناوری کشور با مشارکت ایرانیان مقیم خارج و دعوت به تدریس آنلاین و انتقال فناوری های روز به ایران؛ موضوعاتی است که قابل اجرا در این عرصه است.
میرجلیلی درباره راهکارهایی که برای تسهیل همکاری و مشارکت دیاسپورای ایرانی وجود دارد، بیان کرد: در این زمینه چند راهکار پیشنهاد شده است که عبارتند از: ایجاد بانک اطلاعاتی متخصصان ایرانی خارج و اتصال آنها به پروژه‌های داخل، اقناع فرهنگی و ایجاد حس هویت ملی و دینی و تقویت روحیه وحدت بین آحاد دیاسپورا و جلوگیری از تاثیرات مخرب افکار منحرف و وابسته به جریانات خاص، جلوگیری از تبلیغات مسموم فضای مجازی بر این جامعه و ایجاد کانال ارتباطی بین اعضا جهت تقویت هویت‌های مشترک.
وی درباره جایگاه ایرانیان خارج از کشور به عنوان سفیران فرهنگی و حامیان منافع ملی در صحنه بین‌المللی ابراز کرد: برای بهره مندی از این جایگاه ارزشمند و مهم لازم است که دست به هویت‌سازی فرهنگی، استفاده از ظرفیت‌های رسانه‌ای، تضمین حقوق مادی و معنوی آنها در صورت همکاری، درخواست از ایرانیان موفق برای معرفی چهره مثبت ایران در رسانه‌ها و دانشگاه‌ها بزنیم.
میرجلیلی همچنین گفت: یافتن افراد شاخصی که به نظر می رسد علاقه به کارهای فرهنگی دارند و تبیین و ترسیم چهره واقعی ایران کنونی برای مخاطبان خارج نشین در این میان، بسیار مهم است. همچنین لازم است که مقایسه صحیح از شرایط داخل و خارج از کشور برای تقویت حس میهن دوستی و همچنین انتقال تجارب موفق به داخل کشور بدون حس خود کمتر بینی و غربگرایی مفرط انجام شود.
وابسته فرهنگی ایران در برزیل درباره راهکارهایی که برای تعامل سازنده با این جامعه و رفع دغدغه‌های آنها در ابعاد سیاسی و اجتماعی وجود دارد، گفت: ایجاد زمینه مناسب برای مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها از طریق شوراها و انجمن‌های مشورتی ایرانیان خارج، گوش دادن واقعی به دغدغه‌ها و نه صرفاً تبلیغ یا اطلاع‌رسانی یک‌طرفه و حمایت اجتماعی و شبکه‌سازی، رفع موانع حقوقی و سیاسی و تسهیل در ارائه خدمات، مواردی است که ایرانیان خارج از کشور، اغلب نیازمند آن هستند.
وی درباره نقش ایرانیان خارج از کشور در ایجاد همدلی و همبستگی در کشور بیان کرد: ایرانیان خارج از کشور می‌توانند کمک‌های مالی، تخصصی و معنوی در زمان بحران‌ها داشته باشند. ایجاد شبکه‌های حرفه‌ای و علمی میان داخل و خارج از کشور باعث همکاری‌های مشترک علمی و اقتصادی می‌شود. اجرای کمپین‌های خیریه مخصوصا در بحران ها باعث همدلی می‌شود.
وابسته فرهنگی ایران در برزیل ادامه داد: استفاده صحیح از نقش ایرانیان خارج از کشور در بی اثر کردن تبلیغات بر ضد ایران عزیز و ایجاد لابی‌های قدرتمند در راستای نفوذ اجتماعی و سیاسی ایران در کشور های هدف و جلوگیری از اعمال قوانین و سیاست‌های ضد ایرانی توسط مخالفین و معاندین و ایجاد همبستگی بین شهروندان آن کشورها با جمهوری اسلامی ایران نیز در ایجاد همدلی و همبستگی بسیار موثر است.
میرجلیلی درباره چالش هایی که نمایندگان فرهنگی ایران در ارتباط با ایرانیان خارج از کشور و ارائه خدمات بیشتر به ایشان مواجه هستند، گفت: در این رابطه، چند موضوع مهم وجود دارد که می توان به محدودیت منابع مالی و انسانی برای برگزاری برنامه‌های فرهنگی و آموزشی، بروکراسی پیچیده اداری که موجب کندی در تصویب و اجرای پروژه‌ها می‌شود، نبود هماهنگی کامل میان نهادهای مختلف فرهنگی، آموزشی و دیپلماتیک ایران، اشاره کرد.
وی ادامه داد: عدم دسترسی به بانک اطلاعات جامع و به‌روز از نخبگان، فعالان فرهنگی و دانشجویان ایرانی خارج از کشور، حساسیت‌های امنیتی و سیاسی که گاهی فعالیت‌های فرهنگی را محدود می‌کند و عدم دسترسی به نسل دوم و سوم ایرانی‌ها که بیشتر در فضای مجازی فعال‌اند تا در مراسم رسمی، دیگر چالش هایی است که نمایندگان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در محل ماموریت خود با آن مواجه هستند.
