رئیس سازمان امور دینی ترکیه (سازمان دیانت)، علی ارباش، پس از نماز جمعه در مقابل مسجد ایاصوفیه در سخنانی از برگزاری کنفرانس جامع در استانبول برای بررسی اقدامات لازم در خصوص غزه، خبر داد.
این برنامه که از ۳۱ مرداد تا ۷ شهریور برگزار و طی آن کارگاه‌های متعددی در موضوعات مختلف برگزار شد، با اقامه نماز جمعه در مسجد ایاصوفیه به پایان رسید.
ارباش با یادآوری اینکه کنفرانس پس از نماز جمعه در مسجد ایوب سلطان با نشست خبری آغاز شد، درباره جنایات رژیم صهیونیستی در غزه گفت: برخی دولت‌های جهان گویا به اسارت اشغالگران صهیون درآمده‌اند و به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به قاتلان و نسل‌کش‌ها کمک می‌کنند. وی افزود : گروهی اندک اما سرکش و منحرف، جهان را به سوی فاجعه‌ای فراگیر سوق می‌دهند. در برابر این ظلم وحشتناک و اشغال غیرانسانی، مردم شجاع و با عزت فلسطین جز ایمان و قلبی مملو از اعتقاد چیزی در اختیار ندارند و با تمام توان مقاومت می‌کنند. حمایت از مبارزه اصیل ملت فلسطین و تلاش برای توقف نسل‌کشی، فارغ از دین، نژاد، مذهب و فرهنگ، مسئله‌ای وجدانی و اخلاقی برای همه انسان‌هاست.
ارباش افزود: غزه برای هر مسلمان، مسئله ایمان و بندگی است. در باور ما، بی‌تفاوتی در برابر ظلم و ساکت ماندن در برابر ظالمان، به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم شراکت با اشغالگران و قاتلان و یاری‌رسانی به آنان است و این امر حرام و ممنوع است. بنابراین هرکس باید سهم خود را انجام دهد. در سطح ملی و بین‌المللی، باید به تحریم کالاهای اشغالگران صهیونیست ادامه دهیم.»
رئیس بنیاد علمای اسلام، پروفسور دکتر نصرالله حاجی‌مفتی‌اوغلو نیز بیانیه پایانی کنفرانس را قرائت کرد.
او با اشاره به ادامه بی‌وقفه کشتارها در غزه، نقض‌های گسترده علیه انسان و مقدسات، سکوت بین‌المللی به‌ویژه آمریکا و همراهی برخی طرف‌های منطقه‌ای در چارچوب پروژه «اسرائیل بزرگ»، گفت: کنفرانس استانبول در برابر این وضعیت، برگزار شد.
وی افزود: کنفرانس به‌منظور انجام مسئولیت دینی و انسانی در کمک و حمایت از غزه تشکیل شد و با این نشست، فراخوانی برای توقف فوری حملات و گشایش راه‌های کمک‌رسانی انسانی صورت گرفت.
به گفته او، در این کنفرانس بر ضرورت ایجاد یک اتحاد اسلامی ـ انسانی برای مقابله با جنایات نسل‌کشی و جلوگیری از توسعه‌طلبی صهیونیستی تأکید شد.
بیانیه پایانی برنامه که پس از نماز جمعه در مسجد ایاصوفیه توسط حاجی‌مفتی‌اوغلو قرائت شد دارای فرازهایی در حمایت از مردم فلسطین و محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی بود . در این بیانیه آمده است :
«ما به‌طور قاطع تأیید می‌کنیم که ملت فلسطین، از جمله با مقاومت مسلحانه، حق استفاده از تمام راه‌های مشروع برای مقابله با اشغال صهیونیستی را دارد. همچنین معتقدیم که بسیج امت اسلامی در همه اشکال جهاد در راه خدا ضرورت دارد. برای شکستن محاصره زمینی، هوایی و دریایی غزه، خواستار اقدام فوری و قاطع هستیم. باز کردن همه گذرگاه‌های مرزی توسط کشورهای همسایه واجب است. در این راستا، انتظار می‌رود ناوگان آزادی با کشتی‌های بیشتری همراه شود. ما با قدردانی از تمام تلاش‌های صادقانه در دفاع از قضیه فلسطین، حمایت کامل خود را از ابتکارات مردمی و اقدامات رسمی برای ایستادن در کنار برادران مقاوم‌مان در غزه اعلام می‌کنیم.»
در ادامه این بیانیه تأکید شده است که علمای حاضر از همه مسلمانان توانمند خواسته‌اند یک صندوق وقفی ایجاد کرده و مؤسسات اقتصادی و مالی خود را برای حمایت از آن بسیج کنند؛ همچنین حداقل دو درصد از سود سالانه باید به کمک و توسعه در غزه اختصاص یابد و این اقدام بدون تأخیر عملی شود.
بیانیه می‌افزاید :این روند باید از طریق سازوکارهای حقوقی و شفاف پیگیری شود تا زمینه حمایت پایدار برای تقویت مقاومت جامعه فلسطین و بقای آنان فراهم شود. همچنین بازسازی غزه و بازگرداندن آرامش و رفاه به این منطقه، وظیفه‌ای انسانی و فریضه‌ای دینی بر دوش همه مسلمانان، به‌ویژه بازرگانان مسلمان است.
در بیانیه همچنین از همه دولت‌ها، به‌ویژه کشورهای اسلامی، خواسته شد تمام روابط با رژیم صهیونیستی و حامیان آن، اعم از سیاسی، اقتصادی و نظامی، بلافاصله و به‌طور کامل قطع شود.
«خرید محصولات شرکت‌هایی که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم با صهیونیسم همکاری می‌کنند، از نظر شرعی حرام است. همچنین تحریم همه مسیرهایی که به اشغال و ظلم کمک می‌کند، واجب است. این حکم را به‌طور آشکار به همه مسلمانان، رهبران و نهادهایشان اعلام می‌کنیم. این فتوا بر اصول بنیادین فقه اسلامی، اجماع درباره یاری مظلوم و جلوگیری از ظالم استوار است و مسئولیتی الزام‌آور برای امت به همراه دارد.
باید تصمیمات دیوان بین‌المللی دادگستری و دادگاه کیفری بین‌المللی به اجرا گذاشته شود و عاملان نسل‌کشی، جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت در غزه فوراً محاکمه شوند. دولت‌ها و نهادهای حقوق بشری نیز باید برای تحقق عدالت، احقاق حقوق قربانیان و جلوگیری از تکرار نقض‌ها از این روندها حمایت کنند. همچنین کشورهای اسلامی و همه دولت‌های مستقل باید در کشورهای خود دادگاه‌هایی برای محاکمه جنایتکاران جنگی تشکیل دهند. ما از نهادهای دینی غیرمسلمان، به‌ویژه پاپ، شورای جهانی کلیساها و کلیساهای شرق و غرب می‌خواهیم در برابر جنگ نسل‌کشی در غزه موضعی انسانی و اخلاقی اتخاذ کنند.»
این فراخوان به‌منظور توقف فوری حملات به غزه، جلوگیری از جنایات علیه غیرنظامیان بی‌گناه و ایستادگی در برابر ظلم صادر شده است و نهادها باید به‌ویژه ایالات متحده و دولت‌های غربی حامی اشغالگران را برای توقف جنگ تحت فشار قرار دهند.
«ما به‌عنوان علمای اسلام، از دولت‌هایی که در پروژهٔ اشغالگر صهیونیستی هدف قرار گرفته‌اند، می‌خواهیم مسئولیت مقابله با نقشه‌های دشمن را برعهده بگیرند و برای بازداشتن و مقابله با آن گام‌های واقع‌بینانه و ملموسی بردارند. در نتیجه، این کنفرانس در حافظهٔ امت به‌عنوان فراخوانی تاریخی برای متحد کردن صفوف حول قضیهٔ غزه جای خواهد گرفت. اجرای مسئولیت‌های اسلامی و انسانی برای کمک، حمایت و یاری به ملت فلسطین، در مسیر پایان اشغال و دستیابی به آزادی سرزمین‌ها، به‌عنوان تداوم تلاش‌های اتحادیه جهانی علمای مسلمان و بنیاد علمای اسلام و نیز آغازی نو ثبت خواهد شد.»
