در افق روشن احیای میراث مکتوب تمدن اسلامی در هند، مرکز بین‌المللی میکروفیلم نور گامی بلند و بی‌سابقه برداشته است. این مرکز که سالهاست در طلیعه‌ی صیانت و مستندسازی نسخه‌های خطی در جغرافیای فرهنگی شبه‌قاره می‌درخشد، اینک عزم آن دارد که مجموعه‌ای کم‌نظیر از فهرست‌های نایاب و فهرست‌های دست‌نوشته (رِجستِر) مهجور نسخه‌های خطی را که تاکنون از دیدۀ جستجوگران و اهل تحقیق پنهان مانده به زیور طبع بیاراید.
این فهرست‌ها، برگرفته از کتابخانه‌های کهن، مدارس علمیۀ متروک و گنجینه‌های خانوادگی رجال علم و ادب و نشانگر گستره غنی و ژرفای تمدن اسلامی در خاک هند است. در میان آن‌ها، فهرست‌های دست نوشته‌ای دیده می‌شود که کتابداران سنتی با دقتی وصف‌ناپذیر، گاه به زبان فارسی و اردو و گاه با حواشی عربی بر صفحات کاغذ سپرده‌اند؛ ولی در گذر زمان در کنج عزلت و فراموشی خزیده‌اند.
اکنون، مرکز نور با گردآوری، مقابله، تصحیح و آماده‌سازی این فهرست‌ها، نه تنها اقدام به بازنشر آنان در قالب چاپی و دیجیتال می‌کند بلکه به تصفیه و تکمیل حافظۀ علمی نسخه‌شناسی در هند اسلامی نیز می‌پردازد. این کار سترگ، در حکم دمیدن روحی تازه در پیکر خاموش کتابخانه‌هایی است که صدای ورق‌گردانی عالمان و محدثان و فقیه‍‌ان، قرن‌ها در آن‌ها طنین انداخته است. محققان نسخه‌شناس، مورخان اندیشه، و پژوهندگان تمدن اسلامی، به زودی با مجموعه‌ای از فهرست‌های دست‌نویسی مواجه خواهند شد که نه فقط منابع خام تحقیق، بلکه خود آینه‌دار تاریخ علم و فرهنگ‌اند. فهرست‌هایی که در آن‌ها نام‌های خفته، آثار مفقود، و نشانه‌های کتابخانه‌های گمنام چون ستارگانی خاموش بر پهنۀ این میراث بازتاب یافته‌اند.
مرکز بین‌المللی میکروفیلم نور، این پروژه را نه پایان بلکه آغازی می‌داند بر راهی که به آرشیوهای زنده، بانک‌های دیجیتال متصل به نسخه‌ها و انتشار فراگیر نسخ خطی از کتابخانه‌های محلی هند ختم خواهد شد؛ دعوت از مؤسسات علمی و پژوهشگران برای هم‌افزایی در این راه، خود گواه بر رویکرد علمی و بین‌المللی این طرح سترگ است. بی تردید آنچه پیش رو داریم، نه صرفاً فهرستی از فهرست‌ها بلکه سندی از تداوم حیات علم در بستر تاریخ فراموش شده هند اسلامی است.
