حجت‌الاسلام علی حیدر فرشته، رئیس مجمع علمای و خطبای حیدرآباد هند، در گفت‌وگو با خبرنگار بخش اردوی خبرگزاری حوزه، غدیر را فراتر از اعلان جانشینی دانست و آن را الگویی کامل برای نظام امامت و هدایت امت اسلامی معرفی کرد و بر ضرورت پیوند پیام غدیر با فرهنگ انتظار و زمینه‌سازی ظهور تاکید کرد.
در ادامه، شرح این گفت‌وگو را می خوانید:
عید غدیر به عنوان بزرگ‌ترین مناسبت در تاریخ اسلام شناخته می‌شود. از دیدگاه جنابعالی، اهمیت دینی و اعتقادی این روز چیست و چرا چنین جایگاه بنیادی در میان امت اسلامی دارد؟
حجت‌الاسلام علی حیدر فرشته: عید غدیر تنها یک جشن تاریخی نیست، بلکه روز اعلان رسمی یک برنامه جامع الهی است؛ همان روزی که خداوند متعال در قرآن کریم فرمود: الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ، وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی، وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِینًا(سوره مائده، آیه ۳)
این آیه در روزی نازل شد که پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله در سرزمین غدیر، به فرمان پروردگار، حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام را به عنوان جانشین و امام امت اسلامی معرفی کردند.
در حقیقت، غدیر نه تنها روز اعلام ولایت، بلکه روز کمال دین، اتمام نعمت الهی و تثبیت مسیر همیشگی هدایت برای امت اسلامی است. شناخت غدیر به عنوان پایه و بنیاد نظام امامت و ولایت، و فهم دقیق پیام آن، کلید درک حقیقت این عید بزرگ محسوب می‌شود.
برخی ولایت حضرت علی علیه‌السلام را تنها به عنوان فضیلتی شخصی تلقی می‌کنند، در حالی که شما آن را جزئی اساسی از نظام الهی می‌دانید. لطفاً دیدگاه خود را در این باره توضیح دهید.
حجت‌الاسلام علی حیدر فرشته: ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام را نباید تنها به یک فضیلت فردی محدود کرد، زیرا این نگاه، انحراف از حقیقت آن است. ولایت، ادامه منطقی و الزامی مسیر نبوت است و به‌عنوان بخش دوم از نظام هدایت الهی، نقشی محوری در استمرار رسالت ایفا می‌کند.
همان‌گونه که هر جامعه برای بقا و عدالت نیازمند ساختار سیاسی و حقوقی است، دین نیز برای تحقق اهداف متعالی خود نیازمند نظامی منسجم و الهی است که در قالب امامت و ولایت تجلی می‌یابد.
حضرت علی علیه‌السلام تنها یک شخصیت بزرگ تاریخی نیستند، بلکه میزان و معیار حق و باطل‌اند. انکار ولایت ایشان، در واقع انکار مسیر هدایت الهی است. به همین جهت، در احادیث معصومین علیهم‌السلام، فاصله گرفتن از ولایت به عنوان نشانه‌ای از نفاق و حتی گمراهی عمیق توصیف شده است.
پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله در روز غدیر، جمله معروف «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» را فرمودند و سپس تأکید کردند: «حاضرین این پیام را به غایبین برسانند». این سخن در عصر حاضر چه معنا و کارکردی دارد؟
حجت‌الاسلام علی حیدر فرشته: این اعلان صرفاً بیان محبت یا دوستی نبود، بلکه یک تعیین رسمی و الهی برای رهبری دینی، سیاسی و اجتماعی امت اسلامی به شمار می‌رفت. واژه‌ی «مولا» در این عبارت تنها به معنای دوست یا محبوب نیست، بلکه به‌معنای ولی، سرپرست، رهبر و صاحب اختیار است.
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله این پیام را در میان جمعی بزرگ اعلام فرمودند تا روشن شود که این مسئله در محدوده یک مناسبت شخصی یا خانوادگی خلاصه نمی‌شود، بلکه وظیفه‌ای جمعی برای همه مسلمانان است.
تأکید پیامبر بر رساندن پیام غدیر به غایبان، نشان‌دهنده‌ی آن است که این پیام، مرز زمان و مکان را درنوردیده و به عنوان یک منشور تبلیغی برای همه‌ی اعصار و نسل‌ها مطرح شده است.
در حقیقت، ولایت نه‌تنها جاودانه بلکه جهانی است؛ پیامی فراتر از زمان، که باید همواره در دل امت زنده بماند.
برخی، غدیر را تنها یک جشن تاریخی یا روز سرور می‌دانند، در حالی که دیگران آن را پایه‌گذار نظام امامت می‌شمارند. شما این تفاوت نگاه را چگونه تحلیل می‌کنید؟
حجت‌الاسلام علی حیدر فرشته: متأسفانه یکی از کاستی‌های فکری امروز ما همین است که غدیر را در حد یک جشن تاریخی تقلیل داده‌ایم و از حقیقت راهبردی و سرنوشت‌ساز آن غافل مانده‌ایم.
در حالی که غدیر در واقع، نقطه‌ی آغاز استمرار مسیر رسالت از طریق امامت است. همان‌گونه که توحید و معاد از ارکان دین‌اند، غدیر نیز نماد بقای دین و ضامن دوام آن به شمار می‌رود.
در واقعه‌ی غدیر، تنها موضوع جانشینی مطرح نبود، بلکه معیار رهبری و ملاک هدایت برای امت اسلامی تعیین شد. فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، که فرمودند: غدیر فقط تعیین جانشین نبود، بلکه معرفی نظام امامت بود، به‌خوبی عمق این حقیقت را بازگو می‌کند.
از این‌رو، ضروری است که ما غدیر را تنها به برگزاری مراسم و جشن محدود نکنیم، بلکه با فهم عمیق مفاهیم آن، این پیام را در زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی خود پیاده کرده و به‌سوی تحقق جامعه مبتنی بر ولایت حرکت کنیم.
توجه به شرایط و چالش‌های عصر حاضر، به نظر شما چگونه می‌توان نسل جوان را با پیام غدیر پیوند داد؟
حجت‌الاسلام علی حیدر فرشته: نخستین گام، این است که جوانان شخصیت امیرالمؤمنین حضرت علی علیه‌السلام را صرفاً در حد یک شخصیت تاریخی نبینند، بلکه ایشان را به عنوان الگوی کامل علم، عدالت، زهد، شجاعت و مدیریت در نظر بگیرند. ولایت تنها به معنای محبت و اظهار ارادت نیست؛ بلکه در مفهوم واقعی آن، شعور دینی، اطاعت آگاهانه و پیروی عملی از آموزه‌های علوی نهفته است.
اگر جوانان ما آموزه‌های غدیر را بشناسند و در زندگی خود به کار بندند، بی‌تردید بسیاری از مشکلات فکری، اخلاقی و اجتماعی جامعه اسلامی قابل حل خواهد بود.
چه پیامی برای علما، طلاب و مؤمنان عزیز دارید؟
حجت‌الاسلام علی حیدر فرشته: از همه علما، طلاب و برادران و خواهران مؤمن انتظار دارم که پیام غدیر را از حالت شعاری و مناسبتی خارج کرده و آن را به یک اصل زنده و جاری در زندگی فردی و اجتماعی تبدیل کنند. باید تلاش کنیم تا فرهنگ غدیر به عنوان یک فرهنگ تمدن‌ساز، در تمامی ابعاد زندگی مسلمانان حضور یابد.
همچنین، غدیر را باید با آرمان ظهور حضرت ولی‌عصر عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف و وظیفه زمینه‌سازی برای تحقق حکومت جهانی ایشان پیوند داد. بی‌تردید، این بزرگ‌ترین خدمت به غدیر و لبیک حقیقی به ندای «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» است.
