حجت الاسلام شیخ اسماعیل بوکاسا از طلاب فعال کشور کنگو است که مدیریت موکب «عشاق الحسین(ع) آفریقا» در عمود ۳۷۹ را برعهده دارد، با او به گفت وگو نشستم و ابتدا از اربعین و سپس از موکب خودشان نکاتی را بیان کرد.
وی افزود: زیارت اربعین، قدمتی به درازای تاریخ شهادت امام حسین(ع) دارد. نخستین زائر این مسیر جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر(ص) بود که در چهلمین روز پس از عاشورا خود را به کربلا رساند. هر سال، با نزدیک شدن به اربعین حسینی، پدیدهای عظیم در قلب خاورمیانه شکل میگیرد که دنیا را شگفتزده میکند. دریایی از انسانها، از هر نژاد و ملیت، با هر سن و زبانی، پای پیاده به سمت شهری در حرکتند که هزار و چهارصد سال پیش، شاهد بزرگترین فداکاری تاریخ بود. پیادهروی اربعین، دیگر فقط یک مراسم مذهبی نیست؛ این رویداد عظیم، به یکی از قدرتمندترین ابزارهای تبلیغ فرهنگی و بینالمللی تبدیل شده است. گرچه این سنت، در طول قرنها، با فراز و نشیبهای فراوانی روبرو شد.
پیاده روی اربعین حسینی؛ قدرت و همبستگی انسان های آزاده
این مبلغ عرصه بین الملل خاطرنشان کرد: در دوران حکومتهای ستمگر، به ویژه رژیم بعث عراق، زیارت امام حسین(ع) ممنوع بود و زائران به سختی میتوانستند خود را به حرم مطهر برسانند. اما با سقوط صدام حسین، گویی چشمهای جوشید و سیل زائران از سراسر جهان، بار دیگر به سوی کربلا جاری شد. آنچه امروز میبینیم، احیای یک سنت دیرینه است که با تکنولوژی و ارتباطات نوین، ابعادی جهانی پیدا کرده است. این پدیده، دیگر محدود به شیعیان عراق و ایران نیست؛ اکنون میلیونها نفر از اروپا، آمریکا، استرالیا و شرق آسیا نیز خود را به این اقیانوس انسانی میرسانند.
حجت الاسلام بوکاسا ادامه داد: برای بسیاری از مسلمانان مقیم آفریقا، اروپا و آمریکا، پیادهروی اربعین فراتر از یک سفر زیارتی است. این سفر، تجربهای عمیق و چندوجهی است که به آنها حس تعلق خاطر و هویت میبخشد. در جوامعی که مسلمانان غالباً در اقلیت هستند و با کلیشههای منفی رسانهها دست و پنجه نرم میکنند، حضور در بزرگترین تجمع انسانی جهان، به آنها حس قدرت و همبستگی میدهد.
وی با اشاره به میز مشاوره و گفت وگوی اعتقادی موکب «عشاق الحسین – آفریقا» با زائران غیرایرانی اربعین حسینی گفت: بسیاری از کسانیکه برای اولین بار تجربه سفر اربعین را دارد، میگوید: در اروپا، همیشه احساس میکردم مسلمان بودن یک بار سنگین است. اما اینجا، وقتی میلیونها نفر را میبینی که برای یک هدف مشترک حرکت میکنند، متوجه میشوی که تنها نیستی و این حس به من قدرت میدهد.
مدیر موکب طلاب آفریقایی افزود: برای نسلهای دوم و سوم مسلمانان که در غرب متولد و بزرگ شدهاند، اربعین فرصتی برای کشف ریشههای فرهنگی و مذهبی است. آنها در این مسیر، با مهماننوازی بینظیر مردم عراق روبرو میشوند؛ مردمی که با وجود سالها جنگ و فقر، خانهها، غذا و حتی لباس خود را با زائران غریبه تقسیم میکنند. این مهماننوازی خالصانه، تضادی آشکار با چهرهای است که رسانههای غربی از مسلمانان به تصویر میکشند و کلیشههای ذهنی آنها را در هم میشکند.
وی بیان کرد: بسیاری از زائران غیرایرانی جوان معتقدند؛ در کشورهای ما به ویژه آلمان، فرانسه وانگلستان، رسانهها از مسلمانان تصویری خشن و عقبمانده ارائه میدهند. اما در این مسیر، من چیزی جز عشق و مهربانی ندیدم. مردم عراق بدون هیچ چشمداشتی به ما خدمت میکردند. این تجربه، تصویر ذهنی من را از مسلمانان جهان تغییر داد و به من امید داد که آینده اسلام، آیندهای روشن است.
حجت الاسلام بوکاسا به سخنان زائری از کشور فرانسه اشاره و اظهار کرد: یک زن فرانسوی که اخیراً به اسلام گرویده، با چشمان گریان از تجربه خود میگوید: من پیش از این هرگز چنین اجتماع عظیمی را ندیده بودم. در فرانسه، مسلمانان معمولاً در مساجد محدود میشوند. اما در اینجا، همه با هم و به یک هدف حرکت میکنند. دیدن این همه انسان که با عشق و بدون خستگی به دیگران خدمت میکنند، برای من یک معجزه بود. این راهپیمایی، ایمان من را عمیقتر کرد و نشان داد که اسلام واقعی، همان چیزی است که اینجا جریان دارد؛ محبت، همدلی، مروت، ایثار و فداکاری.
این مبلغ عرصه بین الملل با بیان اینکه به برکت امام حسین(ع) امروز ظرفیت عظیم تبلیغی برای نخبگان حوزوی و زبان دان ایجاد شده است و می بایست حداکثر بهره تبلیغی را آن برد، تصریح کرد: بسیاری از این افراد پس از بازگشت به کشورهای خود، به سفیران اربعین تبدیل میشوند. آنها با اشتراکگذاری تجربیات خود در شبکههای اجتماعی، عکسها و فیلمهای این سفر را منتشر میکنند و پیامی از صلح و محبت را به جهانیان منتقل می کنند. این افراد به طور ناخواسته و از سر عشق و تجربه شخصی، به ابزارهای قدرتمندی برای تبلیغ مثبت اسلام تبدیل میشوند.
وی تأکید کرد: قدرت واقعی پیادهروی اربعین در تبلیغ عینی و عملی آن نهفته است. این رویداد، با کمترین شعار و بیشترین عمل، آموزههای اصلی اسلام را به نمایش میگذارد. مهماننوازی مردم عراق، ایثار و فداکاری زائران نسبت به یکدیگر و روحیه برادری و همبستگی در طول مسیر، تصویری عینی و انسانی از اسلام ارائه میدهد. این تصویر، به مراتب تأثیرگذارتر از هزاران ساعت تبلیغات حضوری و رسانهای است.
حجت الاسلام بوکاسا بیان کرد: وحدت و همبستگی یکی از برجستهترین پیامهای اربعین است. در این مسیر، زائران شیعه و سنی، مسلمان و غیرمسلمان، سیاه و سفید، با یکدیگر شانه به شانه قدم برمیدارند. این اجتماع عظیم، نمادی از وحدت در عین کثرت است که در جهان پر از تفرقه و درگیری امروز، میتواند الهامبخش باشد.
این مبلغ فرانسوی زبان کشور کنگو ادامه داد: پیام جهانی عاشورا نیز از طریق این پیادهروی به دنیا منتقل میشود. عاشورا، فقط یک واقعه تاریخی برای شیعیان نیست؛ داستان مبارزه با ظلم و ستم و ایستادگی برای عدالت است. این پیامی جهانی است که هر انسانی با هر عقیدهای، میتواند با آن ارتباط برقرار کند. زائران اربعین، با هر قدم خود، این پیام را زنده نگه میدارند.
وی اضافه کرد: ظرفیت عظیم پیادهروی اربعین برای تبلیغ بینالملل، ایجاب میکند که به آن به عنوان یک ابزار هوشمند قدرت نرم نگاه شود. این بدان معناست که به جای تمرکز بر تبلیغات مستقیم و شعاری، باید بر تولید محتوای جذاب و تأثیرگذار تمرکز کرد. مستندهای باکیفیت به زبانهای مختلف، گزارشهای خبری عمیق، و به اشتراکگذاری تجربیات شخصی در شبکههای اجتماعی، میتواند مخاطبان جهانی را با اربعین آشنا کند.
حجت الاسلام بوکاسا در بخش دوم گفت وگوی خود به موکب فرهنگی «عشاق الحسین(ع) – آفریقا» در عمود ۳۷۹ مسیر نجف به کربلا پرداخت و افزود: این موکب دارای بخشهای متنوع فرهنگی و خدماتی شامل؛ «غرفه آفریقا شناسی»، «غرفه استعمار در آفریقا»، «غرفه آزادمردان آفریقا»، «غرفه فعالیتهای شیعیان آفریقا»، «غرفه رسانه»، «غرفه کودک»، «پرسش و پاسخ های دینی و اعتقادی» با افتخار پذیرای زوّآر حسینی بویژه زائران غیرایرانی هستیم و آماده خدمترسانی با تمام توان به زائران حرم سیدالشهدا (ع) میباشیم.
وی ادامه داد: برگزاری محفل قرآنی و اقامه سه فریضه نماز جماعت ویژه آقایان و بانوان از دیگر برنامه های روزانه این موکب فرهنگی است.