حجت‌الاسلام والمسلمین محمد عالم‌زاده نوری معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه ایران در سلسله نشست‌های علمی بین‌المللی «اربعین و تمدن حسینی» که به همت معاونت بین‌الملل حوزه‌های علمیه در کربلا برگزار شد، اظهار داشت: این حرکت بی‌نظیر و معجزآسای امت اسلام و عاشقان امام حسین(ع) نویدبخش ساخت مدنیتی جدید و شیوه‌ای دیگر از حیات است.
وی با استناد به فرموده «آدمی از عالم خاکی نمی‌آید، به دست عالمی دیگر بباید ساخت و از نو آدمی»، تأکید کرد: راهپیمایی اربعین کیفیت ساخت «عالمی دیگر» را تا اندازه‌ای برای ما مشخص ساخته و قواعد و معادلات تازه‌ای به بشریت عرضه کرده است.
تمدن نوین اسلامی؛ غایت انقلاب اسلامی
عالم‌زاده نوری با اشاره به گفتمان رایج تمدن‌سازی اسلامی افزود: انقلاب اسلامی ایجاد تمدن نوین اسلامی در این عصر را به‌عنوان زمینه‌ساز دولت کریمه مهدوی، غایت غایی خود قرار داده است. مراحل ساخت این تمدن از دیدگاه مقام معظم رهبری زنجیره‌ای متوالی است: انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و در نهایت تمدن اسلامی.
معاون تهذیب و تربیت حوزه‌های علمیه ادامه داد: اگر هدف، حرکت به سمت مدنیتی جدید است، باید تصویری روشن و متمایز از آن ترسیم کنیم. برخی تصور می‌کنند تمدن اسلامی صرفاً نسخه‌ای اصلاح‌شده از تمدن غربیِ پسارنسانسی است؛ تمدنی که با کنار گذاشتن آموزه‌های وحیانی شکل گرفت و با ارائه ابزارهای مدرن و فناوری‌های پیشرفته، قواعد زندگی در تمام شئون فردی و اجتماعی (اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، نظامی، امنیتی، حقوقی و جزایی) را دگرگون کرد.
وی افزود: در این نگاه سطحی، تمدن اسلامی تنها با افزودن عناصری مانند مسجد، محراب، نماز، روزه، حج، خمس، زکات، حوزه‌های علمیه و نهادهای دینی به الگوی توسعه غربی تعریف می‌شود؛ گویی آرزوی ساخت «ژاپنی اسلامی» داریم، بدون درک تفاوت جوهری میان این دو مدنیت. حقیقت آن است که ما هنوز نتوانسته‌ایم تصویری صریح، گویا و متمایز از جامعه آرمانی اسلامی و مدنیت برآمده از معارف وحیانی ارائه دهیم.
اربعین؛ نمایشگر تمایز بنیادین
حجت الاسلام والمسلمین عالم‌زاده نوری اربعین را کلید حل این معضل دانست و ابراز داشت: پدیده شگفت‌انگیز اربعین بخش‌هایی از این تمایز را عیان ساخته است. تمدن غربی، فردگرا، منفعت‌پرست، عافیت‌طلب و دنیامحور است که حیات انسان را صرفاً در فاصله گهواره تا گور (حدود ۸۰ سال) تعریف می‌کند، بی‌اعتنا به آغاز و انجام حقیقی انسان. انسان پرورده این تمدن همواره در پی لذت و منفعت شخصی است و دلبستگی‌اش به دنیا روزبه‌روز افزون‌تر می‌شود. روابطش بر محور سود مادی تعریف می‌شود و اومانیسم در آن مساوی با فردگرایی و سودجویی است.
اربعین؛ نقض تمام معادلات غربی
وی با تأکید بر تقابل اربعین با این الگو گفت: اربعین تمام این معادلات را درهم می‌شکند. در این حماسه، تنها دو نقش اصلی دیده می‌شود: زائر و خادم (که گاه در یک فرد جمع می‌شوند). هیچ‌کدام از این نقش‌ها برای روح دنیاگرا و منفعت‌پرست تمدن غربی قابل درک نیست.
اربعین در هیچ الگوی گردشگری جهان نمی‌گنجد
وی در تبیین زائر اربعین گفت: زائر اربعین از هزاران کیلومتر دورتر به استقبال رنج و مشقتی می‌رود که در هیچ الگوی گردشگری جهان نمی‌گنجد: عطش، گرما، گردوغبار، پیاده‌روی‌های طاقت‌سوز، تاول پا، درد عضلات، اشک و نوحه‌خوانی. این سفر جز برای عاشقان، جنون‌آمیز جلوه می‌کند.
معاون تهذیب وتربیت حوزه های علمیه در ادامه درباره مفهوم خادم اربعین اظهار داشت: خادم اربعین پدیده‌ای عجیب‌تر است: کسی که درآمد یک‌ساله خود را با سختی به‌دست آورده، در طول ۱۰ تا ۲۰ روز بی‌چشم‌داشت می‌بخشد. او دارایی، خانه، غذا و تمام امکاناتش را با التماس به زائران عرضه می‌کند. از توان جسمی خود در پخت غذا، نظافت، ماساژ دادن پاهای خسته، واکس زدن کفش‌ها، باد زدن زائران و حتی سایبان شدن برای آنان مایه می‌گذارد. او افتخار می‌کند پای زائر حسین(ع) را بشوید و ببوسد یا همه هستی خود را وقف خدمت به او کند. این است تصویر زنده تمدنی دیگر که اربعین به بشریت نشان می‌دهد.
