در شرایطی که جنگ، تحریم و محاصره به ابزارهای مستمر قدرتهای غربی بدل شده است، سه ملت فلسطین، ونزوئلا و کوبا با وجود فاصله جغرافیایی، به محور مشترکی از مقاومت، استقلالطلبی و دفاع از صلح عادلانه تبدیل شدهاند. این سه کشور که سالها زیر فشار سازوکارهای امپریالیستی قرار دارند، امروز نماد ایستادگی جنوب جهانی در برابر نظم نابرابر بینالمللی هستند.
تحولات سالهای اخیر نشان میدهد که ساختار قدرت غربی در عمیقترین بحران چند دهه گذشته قرار گرفته است. جنگافروزی، تحریمهای فلجکننده و مداخلات نظامی و رسانهای، سیاست جاری دولتهای آمریکا و اروپا شده و امنیت جهانی را تحت تأثیر اهداف ژئوپلیتیکی قدرتهای بزرگ قرار داده است.
از نزدیکشدن ناوهای آمریکایی به آبهای ونزوئلا تحت پوشش «مبارزه با مواد مخدر» تا حمایت بیقیدوشرط از حملات رژیم صهیونیستی به غزه و نیز تداوم محاصره اقتصادی کوبا، نشانههایی از این هژمونی سیاسی و نظامی است که مانع صلح پایدار در جهان شده است.
ونزوئلا زیر فشار جنگ ترکیبی
ماههای اخیر برای جمهوری بولیواری ونزوئلا با افزایش فشارهای اقتصادی، رسانهای و نظامی همراه بوده است. تحریمهای جدید، عملیات روانی گسترده و تلاش برای تقویت رهبران دستساز غرب با هدف بیثباتسازی داخلی، بخشی از راهبرد واشنگتن علیه کاراکاس است.
با وجود این تهدیدها، ونزوئلا با اتکا به حقوق بینالملل و حمایت متحدان منطقهای، بر دفاع از حاکمیت ملی خود ایستاده است. تحلیلگران، ونزوئلا را امروز استمرار گفتمان استقلالطلبی آمریکای لاتین میدانند؛ گفتمانی که از بولیوار تا هوگو چاوز امتداد یافته است.
فلسطین و کوبا؛ جلوههای تاریخی مقاومت
در فلسطین، حملات مداوم رژیم صهیونیستی به مناطق مسکونی، نقض آشکار حقوق انسانی و قوانین بینالمللی است. با وجود این، حمایت سیاسی و تسلیحاتی غرب از تلآویو ادامه دارد. مقاومت فلسطین در برابر اشغالگری، تنها مبارزه برای خاک نیست؛ بلکه مقابله با منطق استعمار، نژادپرستی و سلطه نظامی است.
در کوبا نیز بیش از شصت سال محاصره اقتصادی نتوانسته مسیر استقلال و عدالتخواهی این کشور را متوقف کند. الگوی کوبا در حوزههایی مانند سلامت و آموزش، همچنان نشانهای از ایستادگی در برابر فشارهای ساختاری غرب است.
ریشههای تاریخی؛ از باندونگ تا جنبش جنوب جهانی
روند مقاومت در این سه جغرافیا، پیوندی عمیق با تاریخ استقلالخواهی ملتها دارد. از کنفرانس باندونگ در سال ۱۹۵۵ تا تشکیل جنبش عدم تعهد و موج جدید همکاریهای جنوب جهانی، ایدههایی مانند «حق تعیین سرنوشت» و «همزیستی مسالمتآمیز» بنیان فکری این جریان را شکل داده است.
پنج اصل کلیدی همزیستی—احترام متقابل، عدم تجاوز، عدم مداخله، برابری و منافع مشترک—امروز در سیاست خارجی کشورهایی چون چین، ونزوئلا، ایران، آفریقای جنوبی و کوبا بیش از هر زمان دیگری بازتاب یافته است.
شبکه دفاع از بشریت؛ همبستگی جهانی مقاومت
شبکه «دفاع از بشریت» با محوریت کوبا، به بستری برای همگرایی روشنفکران، هنرمندان و فعالان صلحطلب در برابر جنگ رسانهای و محاصره اقتصادی تبدیل شده است. این شبکه، روایت مقاومت ملتها در برابر امپریالیسم را در سطح جهانی تقویت میکند و بر پیوند میان فرهنگ، استقلالخواهی و صلح تأکید دارد.
ملتها تاریخ را مینویسند
امروز در برابر دو تصویر متضاد از جهان قرار داریم: جهانی مبتنی بر تحریم، جنگ و تحمیل اراده قدرتهای بزرگ، و جهانی مبتنی بر احترام، همکاری و همزیستی.
از غزه تا کاراکاس و از هاوانا تا دیگر نقاط جنوب جهانی، ملتها ثابت کردهاند که همبستگی و اراده جمعی میتواند مسیر تاریخ را تغییر دهد؛ همانگونه که در شعار تاریخی مبارزان آمده است:هر جا ملتی برخیزد، همه ملتها یک گام به پیش مینهند.
