در این نشست، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدصفر جبرئیلی، عضو هیئت مدیره انجمن علمی امامت حوزه، با اشاره به فرازهایی از زیارت اربعین امام صادق علیه‌السلام گفت: امام حسین علیه‌السلام نوری در اصلاب شامخه و ارحام مطهره بود که جاهلیت او را آلوده نکرد. او از پایه‌های دین، ارکان مسلمانان و حجت خدا بر خلق بود و جان خود را برای نجات مردم از جهل و ضلالت فدا کرد.
وی اربعین را فرصتی عظیم نه تنها برای شیعه، بلکه برای جهان اسلام و حتی بشریت دانست و افزود: حسین علیه‌السلام پایگاه دین و پناهگاه مؤمنان است. اربعین میعادگاهی است که از تشیع آغاز می‌شود و می‌تواند جامعه بشری را به جامعه اسلامی، جامعه اسلامی را به جامعه ایمانی و جامعه ایمانی را به دولت حق و ظهور امام موعود پیوند دهد.
دکتر جبرئیلی با اشاره به پیشینه تاریخی زیارت اربعین، جابر بن عبدالله انصاری، صحابی پیامبر، و عطیه عوفی، عالم و مبارز شیعی را نخستین زائران اربعین معرفی کرد و گفت: عطیه شخصیتی برجسته در علم و جهاد بود که در برابر حجاج بن یوسف ایستادگی کرد و این نشان می‌دهد زیارت اربعین از آغاز با دانش، مقاومت و ایمان همراه بوده است.
وی اربعین را حرکتی تاریخی و پرپیشینه دانست که فرصت‌هایی همچون زنده نگه‌داشتن نهضت امام حسین و معرفی اهداف آن به جهانیان، ایجاد اتحاد و انسجام میان شیعیان و ملت‌ها، فراهم‌کردن سفری معنوی و سلوکی همراه با شور و نشاط، ترسیم وحدت افق و حرکت به سوی قله کمال، ارائه الگویی موفق از یک مناسک مذهبی در سطح جهانی و تمرکز بر مشترکات مذهبی و سیاسی را در بر دارد.
به گفته ایشان، در کنار این فرصت‌ها، آسیب‌هایی نیز وجود دارد؛ از جمله دور شدن از هدف اصلی که همان قرب به امام و ولی خداست، غرق شدن در مقدمات مانند موکب‌داری و کمیت‌ها به جای توجه به کیفیت و معنویت، اتلاف وقت و ماندن‌های بی‌ثمر، بی‌برنامگی در سفر، کم‌توجهی به فضائل دیگر مانند نماز جماعت و قرائت قرآن و پرداختن به مسائل تفرقه‌انگیز سیاسی و جناحی.
وی بایسته‌هایی را نیز برشمرد؛ از جمله فراهم‌کردن امکانات استراحت برای زائران خسته در کربلا و نجف توسط عراقی‌ها، تنظیم موکب‌ها متناسب با تعداد زائران برای جلوگیری از اسراف، کاهش توقعات زائران، کم‌خوراک بودن و نگاه سلوکی به سفر، شرکت در نماز جماعت، توجه به اصالت عربی پیاده‌روی، یاد جابر و عطیه به‌عنوان الگوهای دانش و مقاومت، و تلاش برای معرفت‌اندوزی و افزایش آگاهی و قرب معنوی.
دکتر جبرئیلی در پایان با توصیه به مطالعه کتاب «روایت عاشورا» اثر آیت‌الله دکتر محمدابراهیم آیتی که مباحث تاریخی و معرفتی ارزشمندی درباره عاشورا و اربعین دارد، ابراز امیدواری کرد که اربعین زمینه‌ساز تمدن اسلامی با محوریت امام معصوم حضرت حجت علیه‌السلام باشد و در پرتو رهبری و هدایت مراجع عظام، نظام اسلامی تعالی یابد و در برابر استکبار جهانی قدرت گیرد.
