نشست تخصصی «اراده و انسانیت در مقابل ظلم» با محوریت تجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا به جمهوری اسلامی ایران، با حضور نخبگان و اندیشمندان حوزوی و دانشگاهی افغانستان، روز چهارشنبه ۴ تیرماه، در سالن آیت‌الله حائری (ره) مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه در قم برگزار شد.
این نشست به همت معاونت بین‌الملل حوزه‌های علمیه و ستاد راهبری مهاجرین حوزه علمیه برگزار گردید.
مهاجرین و همدلی در تاریخ ایران و افغانستان
در ابتدای این نشست، رضا عطایی دبیر نشست در سخنان خود به تاریخ مشترک و عمیق ایران و افغانستان اشاره کرد و از تعبیر «غم شریکی» و «خون شریکی» برای بیان این پیوند مستحکم یاد کرد.
وی افزود: مهاجرین سال‌هاست با این مفاهیم زیسته‌اند و در سال‌های اخیر، علی‌رغم موج مهاجرستیزی که قصد داشت فضای همدلی چهار دهه‌ای را خدشه‌دار کند، پیوندهای این دو ملت همچنان مستحکم باقی مانده است.
دبیر نشست ادامه داد: جنگ تحمیلی علیه ایران نمونه بارزی از این نگرانی و همدلی میان مهاجرین و مردم ایران بود. در شرایطی که استکبار جهانی تلاش می‌کند روابط کشورهای اسلامی را تفرقه‌انگیز کند، ما می‌توانیم طرحی نو در عرصه وحدت و همکاری بیاندازیم.
افغانستان، پاره تن ایران اسلامی است
حجت‌الاسلام والمسلمین امیرخانی مدیر منطقه آسیا و اقیانوسیه معاون بین‌الملل حوزه‌های علمیه ضمن تأکید بر اهمیت روابط میان ایران و افغانستان، گفت: با وجود تمامی توطئه‌ها، خناسان و نفوذی‌ها، افغانستان را جزئی از پاره تن ایران اسلامی می‌دانیم.
وی به بیانات مکرر آیت‌الله اعرافی اشاره کرد و افزود: افغانستان عمق استراتژیک ماست؛ هم برای حوزه‌های علمیه و هم برای نظام جمهوری اسلامی ایران، و هیچ توطئه‌ای نمی‌تواند دو ملت را از هم جدا کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین امیرخانی همچنین بر اشتراکات فرهنگی، دینی و تاریخی فراوان میان دو کشور تأکید کرد و گفت: این اشتراکات اساس محکمی برای تقویت روابط و مقابله با دشمنی‌ها است.
تقابل تمدنی حق و باطل در دوازده روز سرنوشت‌ساز
حلیمه حسینی رئیس بنیاد آشیانه جوان نیز در سخنان خود تأکید کرد که حضور نخبگان در بحران‌ها نقشی نجات‌دهنده دارد، به ویژه زمانی که جبهه حق و باطل به وضوح در تقابل هستند. او افزود: حملات رژیم صهیونیستی به ایران فقط جنگ دو ملت نبود، بلکه نمایانگر اوج تقابل تاریخی حق و باطل بود.
وی با اشاره به دوازده روز مقاومت و ایثار ملت ایران در مقابل رژیم صهیونیستی و آمریکا، گفت: در این دوازده روز، دل‌های بسیاری به بصیرت رسیدند؛ ما شاهد معجزات و لحظات پرخون بودیم.
حسینی تصریح کرد که امروز جنگ میان دو حوزه تمدنی بزرگ با دو ایدئولوژی و جهان‌بینی متفاوت در جریان است.
او با تاکید بر اینکه در جنگ تحمیلی اخیر، ورق به نفع اسلام برگشت، گفت: این سوال مهم برای غربی‌ها پیش می‌آید که نظام تمدنی و فرهنگی اسلام چگونه می‌تواند انسان عصر حاضر را به گونه‌ای تربیت کند که خروجی آن شهدا و مادران شهدا هستند؟.
حسینی تأکید کرد که این نبرد فراتر از حوزه نظامی است و یک مانور ارزش‌ها و قدرت معنوی بود که تمام جهان غرب را تحت تأثیر قرار داد. به گفته او، ایران امروز ادبیات جدیدی را در جنگ معرفی کرده که در آن «پایان‌دهنده عزتمندانه جنگ، پیروز است.»
وی با تاکید بر اینکه حقوق بین‌الملل اسلامی حفظ جان بیگناهان در میدان نبرد را رعایت می‌کند، افزود: برنده در تقابل کنونی، کسی است که بتواند گفتمان خود را در محافل علمی و جامعه به کرسی بنشاند.
حسینی در پایان گفت: ایران توانست در دوازده روز، تردید غرب درباره توانمندی اسلام در حکمرانی و تربیت شهروندان آگاه را به چالش بکشد و مسیر تحقق تمدن اسلامی را با اثرگذاری بر افکار عمومی جهان به نمایش بگذارد.
اهمیت مسئله‌شناسی انقلاب اسلامی
سید عسکر موسوی محقق دانشگاه آکسفورد نیز به مسئله‌شناسی انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: در حوزه دانشگاهی غرب، مسئله‌شناسی اهمیت بسیاری دارد که علت‌العلل مسائل اجتماعی را بررسی کنیم.
وی افزود که در چهل و پنج سال گذشته، مسئله‌شناسی انقلاب اسلامی ایران به درستی مورد توجه قرار نگرفته است و باید دقیق بررسی کرد که مسئله اصلی انقلاب چه بود و چه واکنش‌هایی ایجاد کرد.
موسوی با اشاره به واکنش‌های مختلف داخلی و خارجی به انقلاب اسلامی، بیان داشت: واکنش کشورهای مسلمان به انقلاب اسلامی در ایران حتی از غربی‌ها نیز پررنگ‌تر بود.
وی در تشریح برخورد غرب با انقلاب اسلامی ایران گفت: در روش سخت، جنگ هشت ساله و کودتای نوژه را داشتیم که ایران در این برخوردها توان خود را افزایش داد و از یک کشور نمایشی در دوران قاجاریه و پهلوی، به قدرتی مؤثر در جهان تبدیل شد.
محقق دانشگاه آکسفورد ادامه داد: «اما در برخورد نرم، چالش‌های فرعی بسیاری ایجاد شد که ایران باید به آنها توجه نماید.»
او در پایان اشاره کرد که یکی از دلایل حساسیت شدید غرب به انقلاب اسلامی در ایران، گستردگی موج آن و پیوند آن با افکار عمومی مسلمان و سراسر جهان بود، چیزی که انقلاب الجزایر فاقد آن بود و به همین دلیل واکنش‌ها به آن کمتر بود.
حملات اسرائیل و آمریکا؛ نقض حاکمیت ملی ایران و برجسته‌سازی هویت مقاومت و تمدن اسلامی
سید عبدالقیوم سجادی رئیس دانشگاه خاتم النبیین کابل نیز با تأکید بر اینکه حملات رژیم اسرائیل و تجاوز آمریکا به حاکمیت ایران، نقض آشکار هنجارهای بین‌المللی و مصداق بارز ظلم و جنایت است، گفت: همه ملت‌ها به دنبال امنیت، عدالت، آزادی و توسعه هستند و نظم واقعی باید بر اساس عدالت و حاکمیت قانون شکل بگیرد. این تجاوز نقض حاکمیت ملی است و بنابراین ظلم محسوب می‌شود.
وی با اشاره به پیوند عمیق ملت افغانستان با ایران در مواجهه با نظام سلطه، تأکید کرد که این دو ملت در مقابله با رژیم صهیونیستی هم‌پیمان هستند. رئیس دانشگاه خاتم‌النبیین افزود اهداف اسرائیل در حملات اخیر، از تثبیت موقعیت منطقه‌ای خود تا حذف مقاومت و تحکیم هژمونی بین‌الملل بوده که خوشبختانه همه این اهداف برعکس شده است.
سجادی تصریح کرد که این موضوع در چارچوب سیاست هویتی قابل تحلیل است؛ امروز دو هویت «تجاوز و اشغال» و «دفاع و مقاومت» وجود دارد که هر کدام تلاش دارند جایگاه برتر را برای خود تعریف کنند. اما پس از حملات رژیم اسرائیل، حمایت گسترده دانشگاهیان و ملت‌های اسلامی از مقاومت و مخالفت آنان با عادی‌سازی روابط با رژیم نشان داد که هویت مقاومت برجسته‌تر شده است.
او همچنین افزود که تلاش آمریکا و اسرائیل برای معرفی خود به عنوان حافظان امنیت جهانی به شکست انجامیده و سیاست‌های سلطه‌طلبانه آنها برملا شده است. حملات اخیر رژیم صهیونیستی به ایران و حمایت نظامی آمریکا از این رژیم، پایه‌های مقبولیت نظم هژمون جهانی را به چالش کشیده و در تقابل دو گفتمان، هویت مقاومت توانسته همبستگی ایجاد کند و زمینه‌ساز پایه‌گذاری تمدن اسلامی باشد.
ضرورت بازتولید فرهنگ جهاد و انتخاب عدالت و اتحاد
حجت‌الاسلام والمسلمین محقق بلخی، پژوهشگر حوزه نیز در این نشست با اشاره به یکی از سنن الهی حاکم بر تاریخ و جامعه گفت که ظلم دوام ندارد و آیات قرآن کریم از نابودی نهایی امپراطوری‌های ظالم و متجاوز خبر می‌دهد.
وی تأکید کرد که باید با نگاه عقلانی و فلسفی به تاریخ نگاه کنیم و فلسفه تاریخ را در قالب عقلانی کردن آن فهمید تا قواعد پیروزی یا سقوط تمدن‌ها آشکار شود.
به گفته او، جوامعی که ظلم می‌کنند و از عدالت فاصله می‌گیرند، محکوم به فنا هستند و باید فرهنگ جهاد را بازتولید کنیم.
محقق بلخی با اشاره به انقلاب اسلامی ایران و رهبری امام خمینی (ره)، موفقیت این انقلاب را در پیروی از راه پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع) دانست و افزود که ماندگاری انقلاب اسلامی در هماهنگی میان فقه و حقوق اسلامی است.
وی در پایان سخنانش تأکید کرد که در میان دوگانه ظلم و عدالت، اختلاف و اتحاد، انتخاب عدالت و اتحاد تنها راه پیروزی است و حرکت به سمت ظلم و شرک، قرار گرفتن در صف دشمنان محسوب می‌شود.
روایت غالب در افغانستان، حمایت از ایران و محکومیت تجاوز است
امان‌الله فصیحی، استاد دانشگاه کابل نیز بر اهمیت روایت جنگ تأکید کرد و گفت که در دنیای امروز، نحوه روایت پیروزی‌ها بسیار تعیین‌کننده است.
وی افزود که روایت غالب در افغانستان، محکومیت حملات رژیم اسرائیل و آمریکا و حمایت قاطع از جمهوری اسلامی ایران است؛ این موضع در بین حاکمیت، روشنفکران، دانشگاهیان و مردم عادی مشترک است.
فصیحی همچنین بر پیوند عمیق فرهنگی و تمدنی ایران و افغانستان تأکید کرد و گفت که هیچ دوگانه‌ای میان فرهنگ و تمدن دو کشور وجود ندارد.
فرصت تمدن اسلامی و همگرایی جهان عرب؛ نقدی بر روایت‌های رسانه‌ای مهاجرین
امین مبلغ، جامعه‌شناس هم در تحلیل وضعیت بین‌الملل گفت که تجاوزات رژیم اسرائیل و آمریکا به ایران نقض آشکار مقررات بین‌المللی، از جمله معاهده ان‌پی‌تی است و روابط بین‌الملل امروز در محیطی آنارشیک و بی‌قانون جریان دارد.
او تأکید کرد که در برابر این ظلم و تعدی، انسان‌های آزاده و نخبگان باید فرصت‌های جدیدی برای نجات بشریت بیابند.
مبلغ از تمدن اسلامی به عنوان یک گزینه الهی و قطب اثرگذار در نظام چندقطبی یاد کرد و همگرایی بی‌سابقه جهان عرب با ایران را فرصتی طلایی دانست که نباید از دست برود.
او همچنین به نقش مثبت مهاجرین اشاره کرد و از برخی رسانه‌ها که به دلیل رفتارهای محدود، کل جامعه مهاجر را محکوم می‌کنند، انتقاد کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین حسین رفیعی، معاون تبلیغ و امور فرهنگی حوزه‌های علمیه، سخنران اصلی این نشست بود.
وی ایران را نه صرفاً به دلیل موقعیت جغرافیایی، بلکه به واسطه آرمان‌های توحیدی، عدالت و انسان‌دوستانه‌اش، ستون خیمه امت اسلامی و الگوی جهانی مقاومت خواند که مورد حمله رژیم صهیونیستی و آمریکا قرار گرفته است.
معاون تبلیغ حوزه‌های علمیه همچنین از اهمیت امت‌سازی و تشکیل امت واحده در جهان اسلام سخن گفت و این روند را از جلوه‌های بارز انقلاب اسلامی دانست که فراتر از مرزهای جغرافیایی و قومی حرکت می‌کند.
به گفته او، ایران امروز محور گفتمان توحید، عدالت و انسانیت است که آزادی‌خواهان و ضد استکبار در سراسر جهان را گرد هم می‌آورد و در برابر ظلم و تجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا ایستادگی می‌کند. رفیعی بر ضرورت گفتمان‌سازی، جریان‌سازی و شبکه‌سازی بر پایه انسانیت و فطرت تأکید کرد و این مسیر را ادامه‌دهنده راه امام ابراهیم (ع) و امت‌سازی حقیقی خواند.
گزارش کامل سخنان حجت‌الاسلام والمسلمین رفیعی را اینجا مطالعه کنید.
