اگر حوزه را به مثابه یک جامعه با سه قشر طلاب و اساتید و بزرگان در نظر بگیریم، اساتید آن نقش «حلقه‌های میانی» را ایفا میکنند. افرادی که با هردو قشر دیگر ارتباط مستمر دارند. هم توانایی «جریان‌سازی در بدنه طلاب» را دارند و هم قدرت «تصمیم‌سازی در بزرگان حوزه». هم «نشاط و پویایی» طلاب جوان را دارند و هم «پختگی و عقلانیت» بزرگان.
اگر حوزه را به مثابه یک جامعه با سه قشر طلاب و اساتید و بزرگان در نظر بگیریم، اساتید آن نقش «حلقه‌های میانی» را ایفا میکنند.
افرادی که با هردو قشر دیگر ارتباط مستمر دارند. هم توانایی «جریان‌سازی در بدنه طلاب» را دارند و هم قدرت «تصمیم‌سازی در بزرگان حوزه». هم «نشاط و پویایی» طلاب جوان را دارند و هم «پختگی و عقلانیت» بزرگان؛ لذا مقام معظم رهبری در سخنرانی تاریخی ۱۳۷۴/۹/۱۳ پس از بیان وظایف حوزه و نارسایی‌های آن، یکی از علاج‌های اساسی را اقدام اساتید سطوح عالی می‌دانند:
«امروز این کار قابل علاج است. ممکن است فردا نباشد. اگر نکردیم، خدای متعال مؤاخذه خواهد کرد.
… [یکی از علاج‌ها] بیدار شدن روحِ کار در جوانان حوزه است. وقتی میگوییم جوان، منظور فضلای جوانند که سنّشان حدود چهل است و کفایه و مکاسب تدریس میکنند.
کسانی که مخاطبان ما هستند، باید روح کار را در آنها زنده کنند. اگر نکردند، خود اینها بایستی حرکت کنند و همّت بگمارند.
… کسانی نیایند بگویند که این حرف‌ها چیست؟ «شیخ» و «آخوند» و «امام» در همین حوزه‌ها پرورش پیدا کرده‌اند! اگر آنها درد را قبول نکردند، درمان درست نخواهد شد. این کار، به دست شما – بخصوص فضلای جوان – است.
بگویید، تکرار کنید، بنویسید، استدلال نمایید؛ با کسانی که این موارد را قبول ندارند، مباحثه کنید و ثابت نمایید که این بیمار، واقعاً بیمار است.
…برای هر مسأله‌ای که میخواهید حل کنید، یک سمینار درست کنید. اینکه دو سه نفر بیایند سخنرانی کنند و بروند سمینار نیست! سخنرانی است. سمینار، یعنی یک موضوعِ محتاج به تأمّلِ عقلی انتخاب شود و افراد صاحب نظری بروند فکر و مطالعه و آمارگیری و … کنند و بیایند این‌جا بحث کنند و نظراتشان را بگویند. بعد آن جمعی که اداره کننده‌ی سمینارند، این نظرات را جمع‌بندی کنند تا یک دستاورد به‌وجود آید.»
بنابراین نقش اساتید در این زمینه، یک نقش تاریخی و البته فوری است.
تجربه «بیانیه گام دوم» نشان داده بعد از این قبیل پیام‌های رهبری، اگر اقدام سریع و عملیاتی ناظر به پیام صورت نگیرد، گوش‌های شنوایی که پذیرای لوازم اجرایی این پیام‌ها هستند، روز به روز کمتر خواهند شد.
«امروز این کار قابل علاج است. ممکن است فردا نباشد. اگر نکردیم، خدای متعال مؤاخذه خواهد کرد.»
محمدحسین ابوطالبی
