تنها سه روز پس از اعلام سقوط دولت بشار اسد در سوریه، گروهی از خاخام‌های جنبش یهودی افراطی «خباد» در روستای حضر واقع در منطقه حائل بلندی‌های جولان، در مرز اسرائیل و سوریه، نماز و مناسک تلمودی خود را برگزار کردند.
وب‌سایت رسمی این جنبش در تاریخ ۱۲ دسامبر تایید کرد که گروهی از پیروان آن، همراه با فرزندان خود، در سرزمین‌های سوریه که اخیراً تحت کنترل نیروهای اسرائیلی قرار گرفته، مناسک مذهبی خود را به‌جا آورده‌اند.
مبانی فکری و تاریخی
خباد یکی از بزرگ‌ترین جنبش‌های حسیدی (یهودیان ارتدوکس) در سطح جهان و قدیمی‌ترین سازمان یهودی است که توسط خاخام شانور زلمان ملادی در سال ۱۷۸۸ تأسیس شد. این جنبش ابتدا در بلاروس و در روستای لوباویچ بنیان‌گذاری شد و سپس در کشورهای لتونی و لهستان گسترش یافت و در سال ۱۹۴۰ به بروکلین، نیویورک منتقل شد، جایی که دفتر مرکزی آن هنوز هم قرار دارد.
نام «خباد» مخفف عبری به معنای سه قوه فکری — خرد، درک و دانش — است. به‌گزارش وب‌سایت رسمی این جنبش، خباد ادعا می‌کند که به تمامی نیازهای معنوی و مادی یهودیان در سراسر جهان پاسخ می‌دهد و برای تقویت ارتباط آنها با آیین‌ها و ایمان یهودی تلاش می‌کند. همچنین این جنبش خود را «پویاترین نیروی زندگی یهودیان امروز» می‌داند و آن را نه تنها یک فلسفه و جنبش، بلکه یک سازمان جهانی می‌خواند.
اشغال جولان
اخیراً رسانه‌های اسرائیلی ویدئویی منتشر کردند که در آن گروهی از پیروان جنبش خباد در حال تلاوت کتاب «هاتانیا» بودند، کتابی مذهبی که توسط بنیان‌گذار این جنبش تدوین شده است. این ویدئو به‌ویژه زمانی منتشر شد که خباد به‌طور رسمی از تأسیس اولین خانه خود در داخل خاک سوریه، به‌ویژه در روستای حضر واقع در شمال قنیطره، خبر داد.
در ویدئوی مذکور، یهودیانی که در داخل خاک سوریه مشغول قرائت کتاب هاتانیا بودند، اعلام کردند که به‌منظور اشغال این سرزمین و سکونت در آن آمده‌اند و ادعا می‌کنند که تمام این سرزمین‌ها متعلق به آنهاست.
پس از سقوط دولت بشار اسد، اسرائیل از این فرصت استفاده کرده و به‌طور رسمی توافق‌نامه ترک مخاصمه ۱۹۷۴ را نقض کرد و اشغال منطقه حائل را آغاز کرد. به گزارش روزنامه اسرائیلی «هاآرتص»، حدود ۵۰ هزار نفر در بلندی‌های جولان زندگی می‌کنند که نیمی از آنها شهرک‌نشینان صهیونیست و نیمی دیگر از شهروندان سوری هستند.
این منطقه شامل شورای محلی یهودی به نام «کاتزرین» است که به‌عنوان «پایتخت جولان» شناخته می‌شود و دارای ۷,۷۰۰ شهرک صهیونیستی است. همچنین ۳۳ شهرک دیگر تحت مدیریت شورای منطقه‌ای جولان قرار دارند.
پس از این وقایع، صهیونیست‌ها از تأسیس خانه خباد در سوریه ابراز خوشحالی کردند. «خاخام شالوم بر هرتزل»، یکی از ساکنان بلندی‌های جولان، این اقدام را یک «واقعه تاریخی» توصیف کرد.
خباد: «فلسطینی‌ها صرفاً خادم یهودیان هستند»
شهرک‌نشینان در کرانه باختری و قدس اشغالی، ایده‌های جنبش‌های یهودی و صهیونیستی را پذیرفته‌اند و آن را بر فلسطینیان اعمال می‌کنند. به‌گفته این جنبش‌ها، فلسطینی‌ها صرفاً خادم یهودیان هستند و این یکی از مهم‌ترین آموزه‌های جنبش خباد است.
عبدالوهاب المسیری، متفکر و جامعه‌شناس فقید مصری، در دایره‌المعارف خود با عنوان «یهودیان، یهودیت و صهیونیسم» تأکید می‌کند که اعضای خباد خاخام مناخم مندل شنییرسون (۱۹۰۲-۱۹۹۴) را یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های یهودی قرن بیستم می‌دانند. بسیاری از پیروان خباد معتقدند که شنییرسون «مسیح» است و برخی از آنها حتی بر این باورند که او نمرده است.
خباد در حال حاضر علاوه بر ایالات متحده، در بیش از ۱۱۰ کشور جهان حضور دارد. به گزارش کانال ۱۰ اسرائیل در ۱ دسامبر ۲۰۲۴، صدها یهودی از سراسر جهان در سال گذشته به این جنبش پیوسته‌اند. تنها در اسرائیل، ۱۰۰ نفر در سال گذشته به این جنبش ملحق شده‌اند.
جنبش خباد بیش از ۳۵۰۰ شعبه یا «خانه مذهبی» در سراسر جهان دارد که در آنها کارگاه‌های آموزشی در زمینه دین یهود و سخنرانی‌هایی برگزار می‌شود.
اسکان در کرانه باختری
در پی قتل خاخام تزوی کوگان در ۲۱ نوامبر ۲۰۲۳ در دبی، جرد کوشنر، داماد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، اعلام کرد که او و برادرش ۲ میلیون دلار به جنبش خباد اهدا کرده‌اند. این اعلامیه بار دیگر جنبش افراطی خباد را در کانون توجه قرار داد.
به گزارش کانال ۷ اسرائیل در ۲۵ نوامبر ۲۰۲۳، این اهداها ممکن است نشان‌دهنده ارتباط نزدیک میان خانواده کوشنر و جنبش‌های یهودی ارتدوکس افراطی باشد. لازم به ذکر است که کوشنر در تدوین «معامله قرن» در سال ۲۰۲۰ نقش مهمی ایفا کرد، که یکی از محورهای آن ادامه کنترل اسرائیل بر بخش‌های وسیعی از کرانه باختری و الحاق بلوک‌های بزرگ شهرک‌سازی به اسرائیل بود.
وب‌سایت رسمی خباد به‌صراحت ایده واگذاری زمین برای صلح را رد کرده و حتی امکان دستیابی به صلح میان اسرائیل و اعراب را زیر سوال می‌برد. این گروه افراطی معتقد است که حفظ مالکیت اراضی اشغال‌شده در جنگ ۱۹۶۷ نه تنها برای جلوگیری از حملات، بلکه برای محافظت در برابر «تروریسم» ضروری است.
خواسته‌های خباد در غزه
چند روز پیش برخی از پیروان خباد از تأسیس اولین خانه این جنبش در غزه خبر دادند. یکی از سربازان اسرائیلی با برافراشتن تابلوئی از خباد بر فراز یک خانه فلسطینی در شمال نوار غزه، از ایجاد این خانه در غزه خبر داد. به گزارش کانال ۱۴ اسرائیل در ۶ دسامبر ۲۰۲۳، برخی از سربازان این جنبش بنری را به زبان عبری و انگلیسی برافراشته و خواستار ساخت خانه‌ای در غزه شدند.
این گزارش همچنین اشاره کرد که سربازان عضو جنبش خباد در غزه پرچم‌های خود را برافراشته‌اند و در کنار فعالیت‌هایی چون اقامه نماز تلمودی، توزیع کیک و حمل منوره یهودی، خواستار شهرک‌سازی در نوار غزه هستند.
از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل با حمایت آمریکا جنگی نسل‌کُش در غزه به راه انداخته که منجر به ویرانی عظیم و قحطی شده است. بر اساس آمارها، در این جنگ نزدیک به ۱۵۶,۰۰۰ فلسطینی کشته یا مجروح شده‌اند که اکثراً کودکان و زنان بوده‌اند. بیش از ۱۱۰۰۰ نفر نیز مفقود شده‌اند.[1]
[1] aja.ws/ro2ooh
