معرفی لایحه “آزادسازی عراق از نفوذ ایران” توسط قانون‌گذاران آمریکایی
در تاریخ 4 آوریل 2025، جو ویلسون (جمهوری‌خواه) و جیمی پانتا (دموکرات)، دو عضو مجلس نمایندگان ایالات متحده، لایحه‌ای با عنوان “آزادسازی عراق از نفوذ #ایران” معرفی کردند. هدف اصلی این لایحه کاهش تأثیرگذاری ایران بر سیاست و امنیت #عراق است. این اقدام در پی نگرانی‌های فزاینده درباره نقش ایران در عراق و تأثیر آن بر منافع #آمریکا در منطقه صورت گرفت.
زمینه‌های ارائه لایحه
ایران از سال‌ها پیش با حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی مانند حشد الشعبی، نفوذ قابل‌توجهی در عراق به دست آورده است. این گروه‌ها، که بخشی از ساختار امنیتی عراق محسوب می‌شوند، متهم به اجرای سیاست‌هایی همسو با منافع تهران هستند. این وضعیت باعث نگرانی سیاست‌مداران آمریکایی شده است، زیرا آن‌ها این نفوذ را تهدیدی برای ثبات منطقه و امنیت نیروهای آمریکایی حاضر در عراق می‌دانند.
مفاد و اهداف لایحه
لایحه پیشنهادی شامل موارد زیر است:
تدوین استراتژی جامع بین‌سازمانی: ایجاد یک برنامه هماهنگ میان نهادهای مختلف آمریکایی برای کاهش نفوذ ایران در عراق.
انحلال گروه‌های شبه‌نظامی وابسته به ایران: تمرکز بر خلع سلاح و انحلال گروه‌هایی مانند حشد الشعبی که تحت تأثیر ایران فعالیت می‌کنند.
تقویت همکاری با دولت عراق: حمایت از بغداد در جهت تقویت استقلال سیاسی و امنیتی و کاهش وابستگی به ایران.
اعمال فشارهای دیپلماتیک و اقتصادی: استفاده از ابزارهای دیپلماتیک و اقتصادی برای محدود کردن منابع و نفوذ ایران در عراق.
تحولات مرتبط اخیر
پیش از ارائه این لایحه، تنش‌هایی در روابط آمریکا و عراق در زمینه نفوذ ایران مشاهده شده است. در ماه مارس 2025، ایالات متحده معافیت تحریمی مربوط به واردات برق از ایران را برای عراق لغو کرد، اما معافیت واردات گاز طبیعی همچنان باقی ماند. این اقدام با هدف کاهش وابستگی عراق به انرژی ایران و افزایش فشار بر تهران صورت گرفت.
واکنش‌ها و پیامدها
این لایحه نشان‌دهنده افزایش فشار بر دولت آمریکا برای اتخاذ رویکردی سخت‌گیرانه‌تر در برابر نفوذ ایران در عراق است. مایکل نایتس، پژوهشگر ارشد در مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک، این لایحه را بازتابی از ناامیدی برخی اعضای کنگره از عدم اقدام قاطع علیه تهران می‌داند.
نتیجه‌گیری
معرفی لایحه “آزادسازی عراق از نفوذ ایران” بیانگر تلاش‌های مستمر ایالات متحده برای کاهش تأثیرگذاری ایران در عراق و حمایت از استقلال و حاکمیت بغداد است. با این حال، موفقیت این لایحه به همکاری دولت عراق و واکنش ایران بستگی دارد و می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی بر معادلات سیاسی و امنیتی منطقه داشته باشد.
